Axit Clohiđric là gì? Tính chất, cách điều chế, ứng dụng và lưu ý

Axit Clohiđric là gì?

Axit Clohidric (tên gọi bắt nguồn từ tiếng Pháp acide chlorhydrique) là hợp chất có ký hiệu hóa học là HCl và là một axit vô cơ mạnh. HCl được tạo thành từ sự hòa tan của khí hydro clorua (HCl) trong nước. Ban đầu axit này được sản xuất từ axit sulfuric và muối ăn vào thời Phục Hưng, thậm chí từ thời Trung Cổ, sau đó được các nhà hóa học Glauber, Priestley và Davy sử dụng trong các nghiên cứu khoa học của họ. Axit clohydric được tìm thấy trong dịch vị, và cũng là một trong những yếu tố gây bệnh loét dạ dày khi hệ thống tự bảo vệ của dạ dày hoạt động không hiệu quả. Một số tên hóa học khác của HCl (IUPAC) như Axit clohyđric, Axit hiđrocloric, Axit muriatic, Cloran, … Theo Wikipedia

Do tính axit mạnh nên hợp chất có khả năng ăn mòn các mô của con người. Ngoài ra còn có thể ảnh hưởng tới mắt, mũi hoặc hệ hô hấp nếu khi sử dụng không có đồ bảo hộ.

Hóa chất này được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp, hóa học, dược phẩm hoặc chế phẩm.

Axit clohiđric có tính chất như thế nào?

Hiểu rõ tính chất vật lý và hóa học của axit clohiđric giúp người sử dụng có thể nhận biết được hóa chất. Từ đó sử dụng đúng cách, đúng mục đích đảm bảo an toàn và hiệu quả nhất.

Tính chất vật lý

Là loại hóa chất có tính chất vật lý cơ bản như sau:

• Ở dạng khí, hóa chất không màu, có mùi xốc, nặng hơn không khí và tan nhiều trong nước để tạo thành dung dịch.
• Ở dạng dung dịch, ở dạng loãng không có màu, dung dịch HCl đậm đặc có nồng độ cao nhất là 40%. Ở nồng độ ấy, HCl có màu hơi vàng xanh. Dạng đậm đặc có thể tạo thành sương mù axit.
• Hòa tan trong nước: 725 g / L ở 20 ° C.
• Trọng lượng của phân tử: 36,5 g / mol.
• Khối lượng riêng của HCl là 1,18 g/cm³
• Dung dịch dễ bay hơi nhưng không dễ bốc cháy.
• HCl là dung dịch không dễ bốc cháy nhưng dễ bay hơi

Tính chất hóa học của HCl

Axit clohiđric có tính chất hóa học của một axit mạnh. Chi tiết như sau.

HCl + H2O → H3O + Cl

Đổi màu chất chỉ thị

Đây là tính chất hóa học của Axit Clohidric giúp nhận biết dung dịch HCl dễ dàng và nhanh chóng nhất. Khi cho quỳ tím vào dung dịch HCl, quỳ tím sẽ đổi sang đỏ.

Tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước

Phương trình phản ứng diễn ra như sau:

Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl₂ + 2H₂O

Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

Tác dụng với 1 oxit kim loại sẽ tạo ra muối với nước

Phương trình phản ứng diễn ra như sau:

Fe₃O₄ + 8HCl → 4H₂O + FeCl₂ + 2FeCl₃     

CuO+ 2HCl → CuCl₂ + H₂O

HCl vừa mang tính axit vừa mang tính khử

Tính axit khi tác dụng với kim loại đứng trước H ở dãy hoạt động hóa học ( trừ Pb)

Phương trình phản ứng như sau:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Hcl có tính khử khi tác dụng với chất có tính oxi hóa mạnh như KMnO4, K2Cr2O7, MnO2, KClO3, … 

Phương trình phản ứng như sau:

2HCl +MnO₂ → MnCl₂ +Cl₂ +H₂O

Tác dụng với muối tạo ra muối clo mới và axit mới

Phương trình phản ứng:

 Na₂CO­₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

 AgNO₃ + HCl → AgCl + HNO₃

Cách điều chế Axit Clohidric

Trong phòng thí nghiệm điều chế Clohiđric là sử dụng phương pháp sunfat bằng cách cho tinh thể NaCl phản ứng với H₂SO₄ đặc, nung nóng (< 250^oC hoặc >400^oC):

NaCl + H₂SO₄  → NaHSO₄ + HCl  (< 250^oC)

2NaCl  + H₂SO₄  → Na₂SO­₄ + 2HCl  (> 400^oC)

Trong công nghiệp người ta điều chế HCl phương pháp tổng hợp dưới hình thức đun nóng Hidro và Clo hoặc ở nhiệt độ phòng với điều kiện có ánh sáng. Phương trình phản ứng như sau:

H₂ + Cl₂ → 2HCl

• Có thể bạn quan tâm: Sodium Hypochlorite Là Gì? Ứng Dụng Của Natri Hypochlorite

Ứng dụng Axit Cl trong đời sống con người

Là loại hóa chất được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau đặc biệt là trong các ngành công nghiệp hoặc trong xử lý nước bể bơi.

#1: Xử lý nước bể bơi

Hóa chất HCl nồng độ 32% được sử dụng khá phổ biến trong xử lý nước hồ bơi. Hóa chất bể bơi này được dùng để cân bằng độ pH hồ bơi khi độ pH trong hồ bơi cao.

Như vậy có thể thấy khi bể bơi xuất hiện hiện tượng đục nước hồ bơi. Người vận hành hoạt động của bể bơi có thể thấy xuất hiện cặn đồng, tạo vôi trong đường ống. Trường hợp này nếu kéo dài có thể gây hỏng hóc hệ thống đường ống. Bên cạnh đó nếu độ pH quá cao Clo dư trong nguồn nước có thể bị phân tán sẽ làm tác dụng khử khuẩn của Clo sẽ bị giảm, bạn có thể sử dụng các thiết bị chuyên dụng để kiểm tra.

Sử dụng trong xử lý nước bể bơi

Sử dụng HCl 32% để xử lý nước bể bơi bằng cách sau:

1. Chuẩn bị dụng cụ

• Dụng cụ vệ sinh hồ bơi: sào nhôm, bàn hút, chổi cọ vệ sinh, ống mềm, vợt vớt rác
• Hóa chất xử lý nước:  HCl 32%
• Bộ kiểm tra chất lượng nước: Bộ test pH và Clo, thiết bị điện phân muối

2. Phương pháp thực hiện

Bước 1: Kiểm tra nồng độ hóa chất có trong nước (nồng độ pH, Clo, …)

Sử dụng bộ test pH và Clo để kiểm tra nồng độ hóa chất có trong nước

• Nồng độ pH từ 7.2 – 7.6 là đạt ngưỡng tiêu chuẩn
• Nồng độ Clo từ 0.6 – 1.5mg/l đạt ngưỡng lý tưởng

Bước 2: Thêm liều lượng Clo vào trong nước

• Phương pháp thủ công: Sử dụng HCl hòa tan với nước, sau đó rải dung dịch xung quanh mặt hồ bơi. Tỷ lệ sử dụng chuẩn là từ 1 đến 4 lít HCl với 100 m3. Sự thay đổi của tỷ lệ này phụ thuộc vào tình trạng đục nước của bể bơi. Chờ từ 4 đến 6 giờ đồng hồ sau đó kiểm tra lại độ pH của bể bơi và đưa bể vào sử dụng khi nồng độ pH về mức chuẩn (từ 7.2 đến 7.6).
• Phương pháp sử dụng thiết bị: Sử dụng bộ điện phân muối KLX33 để khử trùng nước bằng clo qua điện phân muối tinh khiết. Đây là phương án tối ưu giúp bảo vệ môi trường và tiết kiệm tối đa chi phí mua hóa chất.

Bước 3: Kiểm tra lại các thành phần hóa học có trong nước. Nếu nồng độ chưa đạt ngưỡng chuẩn cần xử lý thêm lần nữa.

#2: Sản xuất thép

Sử dụng Axit Clohydric nồng độ 18% (HCl 18%) có tác dụng tẩy rỉ sét và các tập chất khác từ cacbon, hợp kim và thép không gỉ, để chuẩn bị thép cho các dự án xây dựng và các thiết bị gia dụng. Hợp chất này cũng được ứng dụng ăn mòn nhôm và làm sạch kim loại.

Fe2O3 + Fe + 6 HCl → 3 FeCl2 + 3 H2O

#3: Làm chất tẩy rửa gia dụng

Được sử dụng làm chất tẩy rửa bồn cầu, chất tẩy rửa nền gạch đá hoa và các loại đồ sứ khác. Do tính chất ăn mòn mạnh của HCl nên dễ dàng loại bỏ các vết bẩn.

#4: Sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm

Ngành công nghệp thực phẩm sử dụng Axit clohydric để chế biến thực phẩm và các sản phẩm phụ gia trong thực phẩm. Đặc biệt hợp chất này cũng được sử dụng làm chất khử axit trong nước ép, nước sốt và đồ hộp giúp gia tăng hương vị và bảo quản thức ăn lâu hơn.

Sử dụng HCl để làm sạch rỉ sắt

Những lưu ý khi sử dụng và bảo quản clohidric

Mặc dù đây là chất có nhiều ứng dụng nổi bật. Tuy nhiên đây là một axit mạnh nên việc sử dụng và bảo quản cần thận trọng để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe.

Khi sử dụng

• Mang đầy đủ dụng cụ bảo hộ khi tiếp xúc trực tiếp với hóa chất. Các dụng cụ cần thiết bao gồm: Quần áo bảo hộ, găng tay, khẩu trang, kính mắt bảo hộ.
• Hạn chế tình trạng hóa chất bị rơi vãi. Khi bị vương hóa chất cần sử dụng nước để rửa ngay.
• Khi bị HCl bắn lên da cần rửa ngay với nước sạch cho đến khi không còn cảm giác ngứa. Trong trường hợp hóa chất bắn vào mắt cần tới ngay cơ quan y tế để được xử lý nhanh nhất có thể.

Khi bảo quản

• Bảo quản hóa chất tại nơi khô ráo và thoáng mát, nên tránh ánh nắng trực tiếp.
• Khu vực kho bãi bảo quản cần có phương án để xử lý trong trường hợp hóa chất bị bắn ra ngoài.
• Khu vực nền cần làm từ các dụng cụ có khả năng chống chịu với axit.
• Không để hóa chất cùng với kim loại và các chất dễ cháy.

Các câu hỏi thường gặp về chất này

Clohiđric có dễ cháy không?

Hợp chất có tính axit, hydro clorua dễ dàng phản ứng với sunfua, cacbua, boride và photphua tạo ra các hóa hợp chất dễ cháy nổ. 

Dạ dày tạo ra HCl như thế nào?

HCl được tạo thành do các tế bào ở thành bụng. Chúng sử dụng năng lượng ATP để trao đổi ion kali trong dạ dày với các ion hydro tế bào thành. Vì thế dẫn đến sự xuất hiện của cả ion hydro và clorua trong lòng dạ dày.

Axit Cl có độc không?

Khi cơ thể tiếp xúc với dung dịch HCl hoặc hít phải sẽ làm ăn mòn da và ngứa phổi. Có thể làm tê liệt hệ thần kinh trung ương. Nếu hít phải liều lượng lớn sẽ gây ra bệnh viêm dạ dày, viêm da và suy giảm thị lực.

Axit cl mua ở đâu?

Bilico Miền Nam là nhà phân phối hóa chất bể bơi uy tín trên thị trường. Hiện tại đơn vị đang cung cấp các hóa chất cần thiết trong quy trình xử lý nước bể bơi. Trong đó có thể kể tới hóa chất tăng giảm độ pH như PH+, PH-, Đồng sunfat, Clo viên, HCl 32%…

Có lẽ sau khi theo dõi bài viết này bạn đã trả lời được câu hỏi Axit clohiđric là gì phải không nào. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc quan tâm tới hóa chất này hãy liên hệ tới số hotline 0986168007 của Bilico Miền Nam để được tư vấn chi tiết.